این روزها بازار مطلب، خبر و گزارش در مورد آلودگی هوا بسیار داغ است زیرا همه ما در حال خفه شدن و آسیب دیدن از این معضل خودساخته هستیم. در میان همه این مطالب، جداول زیر و گزارش همراه آن بسیار گویا و برای چشم ها و گوش های باز عبرت آموز است. این گزارش ثابت می کند که در کشورهای با قیمت انرژی یارانه ای، به دلیل این که هزینه های مصرف سوخت اذیتشان نمی کند، به فکر تولید خودرو با مصرف سوخت پائین نمی افتند، به فکر ارائه خدمات ضروری برای زندگی، به صورت غیرحضوری و اینترنتی نمی افتند و به فکر راه اندازی تفریحات بدون استفاده از خودرو نمی افتند، در نتیجه مصرف خودرو بسیار بالا دارند و این به هیچوجه با تولید ناخالص ملی بسیار پائین که نشان دهنده اینست که سفرهایشان، بی مورد و تفریحی است نه سفرهای ضروری کاری، همخوان و توجیه پذیر نیست. من چون در مطالب متعدد و از زوایای مختلف به این مطلب زیاد پرداخته ام، بدون توضیح بیشتر شما را به خواندن و توجه بیشتر به این گزارش و جداول آن دعوت می کنم. البته ویرایش بسیار کمی نیز در گزارش انجام دادم تا درک آن راحت تر بشود:

وزارت نفت در گزارشی اعلام کرد متوسط غلظت ذرات معلق (ذرات در اندازه ١٠ میکرومتر معادل 10 PM) در مناطق شهری کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ٢٠١٠ درحالی ١٩ میکرو گرم در مترمکعب بوده که برابر آخرین گزارش منتشر شده توسط بانک جهانی در سال ٢٠١٣، در همین سال غلظت ذرات معلق در مناطق شهری ایران ٥٦ میکروگرم در مترمکعب گزارش شده و ٣ برابر متوسط اتحادیه اروپاست.

برابر آمار منتشره از سوی مرکز مطالعات انرژی آمریکا، متوسط سرانه مصرف بنزین، در سال ٢٠١٠ در ایران با جمعیتی بالغ بر ٧٥,١ میلیون نفر، حدود ٣٠٨ لیتر است. اما متوسط سرانه مصرف بنزین، در مجموع ٢٨ کشور عضو اتحادیه اروپا با جمعیتی حدود ٥٠٧ میلیون نفر، حدود ٢٤٧ لیتر است. یعنی سرانه مصرف بنزین هر فرد در ایران ٦١ لیتر بیشتر از سرانه مصرف بنزین هر فرد در کشورهای عضو اتحادیه اروپاست. برخی گزارشها نشان می دهد که مصرف سوخت در ایران ٥ لیتر در روز به‌ازای هر خودرو است که در مقایسه با فرانسه با 1/9 لیتر، آلمان و ژاپن با 2/5 لیتر و انگلستان با 3/5 لیتر بسیار بالاست.

همچنین نگاهی به تعداد وسایل نقلیه موتوری به ازای هر یکهزار نفر در ٢٨ کشور عضو اتحادیه اروپا و مقایسه آن با ایران در سال ٢٠١٠ نشان می دهد که اروپاییها چهار برابر ایرانیها وسایل نقلیه موتوری دارند. در سال ٢٠١٠ متوسط تعداد وسایل نقلیه موتوری به ازای هر یکهزار نفر در اروپا ٥٢٠ دستگاه بوده ولی در ایران ١٢٨ دستگاه گزارش شده است. این آمار نشان می دهد که اروپاییها با این که چهار برابر ایرانیها وسایل نقلیه موتوری دارند، اما خودرو هایشان یک سوم ایرانیها محیط زیست را آلوده می کند و سرانه مصرفشان هم ٦١ لیتر کمتر است.

اما چرا این اختلاف فاحش در بهره وری انرژی و ایجاد آلاینده ها و مصرف سوخت در بین کشورهای اروپایی به عنوان واردکننده انرژی و ایران به عنوان یکی از اعضای قدرتمند صادر کننده نفت اوپک وجود دارد؟
طی سالیان گذشته با بحران سوخت و افزایش هزینه ها و همچنین آلودگیهای زیست محیطی، خودروسازان بین المللی با ارائه تکنولوژیهای جدید سعی در اقتصادی‌تر کردن خودرو با هدف کاهش مصرف سوخت و حفظ محیط زیست کردند و هر سال اعداد و ارقام مصرف سوخت و انتشار آلاینده ها را به سمت بهبود ارتقا دادند.

در پایان مجددا به این نکته تاکید می کنم که در کشورهای پیشرفته هم از خودرو کمتر استفاده می کنند و هم به دلیل هزینه زیاد، خودروهایی با میزان سوخت کمتر تولید کرده اند. نمی دانم این گزارش در ما تاثیری می کند یا اینکه باز هم در حال آماده شدن برای ماشین سواری و سفر بی مورد درون شهری یا برون شهری هستیم!