این مطلب در تاریخ دوم تیرماه سال 1391 در همین سایت منتشر شده که با توجه به اینکه در مطلبی بسیار کوتاه تا حدود زیادی موضوع روشن شده است، یک بار دیگر آن را با اصلاحات بسیار جزئی منتشر می کنم:

ارتباط با دیگران "یکی از سه رابطه انسان برای زندگی" از طرق مختلفی انجام می گیرد.

ارتباط کلامی، شاید مهمترین مسیر ارتباطی انسان با انسان های دیگر باشد. متخصصان علم ارتباط معتقدند که حرف زدن با دیگران فقط 7 درصد از ارتباطات کلامی او را تشکیل میدهد، 33 درصد دیگر، از طریق لحن و تن صدا و 60 درصد باقیمانده، از طریق سایر اجزاء بدن انجام میشود که به آن زبان بدن می گویند.

قدرت تکلم و سخن گفتن که خصوصیت متمایز کننده انسان نسبت به سایر موجودات است اگر با زبان بدن همراه شود، می تواند در بیان احساسات، عواطف و نیات درونی موفق تر عمل نماید و از طرف دیگر با استفاده از زبان بدن، ارزش مثبت و یا منفی حرف های دیگران نیز قابل تشخیص می باشد. مثلا هرگز اظهار دوستی و علاقه شخصی که اخم کرده را نمی توان پذیرفت و یا خندیدن کسی که در حال بیان کلمات توهین آمیز است به عنوان شاد بودن او محسوب نمی شود.

حالا این زبان بدن چیست که حتی از حرف های ما نیز بیشتر اطلاعات منتقل می کند و در نتیجه مجبوریم برای ارتباط موفق تر با دیگران این زبان را یاد بگیریم. در یک تعریف مختصر و مفید، به پیام هائی که توسط اعضای بدن و حرکات آنها منتقل میشود زبان بدن گفته میشود.

در این جا به بعضی از مواردی که در زبان بدن شایع تر استفاده میشود اشاره می کنم و علاقه مندان می توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر به مقالات علمی که با همین عنوان در کتاب های روان شناسی و نیز در سایت های اینتر نتی وجود دارد مراجعه نمایند. البته یادمان باشد که این نشانه ها همیشه و در مورد همه افراد ممکن است معانی کاملا یکسانی ندهد و عدم دقت به این موضوع می تواند موجب سوء تفاهم بشود.

1-    حریم های بدن انسان

اولین موضوع زبان بدن که همه ما به دقت آنرا رعایت نموده و به زبان بی زبانی ولی بلند و رسا آنرا بیان می کنیم مراعات حریم خودمان و دیگران است. تا 15 سانتیمتری حریم اختصاصی محسوب شده و ورود به این حریم برای همه انسانها ناخوشایند است مگر در موارد بسیار استثنائی و آنهم در مورد افراد خاص و در زمانی هرچه میشود کوتاه تر. از 15 سانتیمتری تا نیم متری بدن، حریم خصوصی محسوب میشود و فقط والدین، همسر و دوستان بسیار صمیمی می توانند وارد بشوند. از نیم متری تا یک متری حریم شخصی می باشد و همکاران، خویشاوندان و هم کلاسی ها حق ورود دارند. از یک متری تا سه و نیم متری حریم اجتماعی است که در موارد ارتباط اجتماعی و کاری با غریبه ها مورد استفاده قرار می گیرد. از سه و نیم متری تا شش متری انسان نیز حریم عمومی محسوب میشود و هر اتفاقی در این محدوده مورد توجه، تجزیه و تحلیل فرد قرار می گیرد. بیرون از محدوده شش متری دیگر حریم در نظر گرفته نمی شود مثلا وقتی می خواهیم بگوئیم که ما به یک گروه معترض ربطی نداریم و فقط تماشاچی هستیم در فاصله شش متری یا بیشتر می ایستیم.

2-    حرکات اجزاء بدن

حرکت در اجزاء بدن در زبان بدن بسیار مهم بوده و در موارد زیادی استفاده میشود. باز کردن تکمه های کت یعنی با شما موافقم، گذاشتن یک پا روی پای دیگر یعنی اختلاف نظر داریم و اگر این کار همراه با گذاشتن دست ها زیر بغل باشد به معنی وخیم تر بودن اوضاع است، کشیدن دست به روی چانه که ممکن است همراه با جمع شدن چشم ها ولمس یا کشیدن لب بالائی باشد و همچنین برداشتن عینک به منظور پاک کردن و یا کشیدن دسته آن به گوشه لب یعنی اجازه بده فکر کنم، مالیدن انگشت اشاره به بینی و خاراندن پشت و کنار گوش که بلا فاصله مالیدن چشم را به دنبال دارد مخصوصا اگر همراه با متمایل شدن شخص به انتهای صندلی باشد یعنی به درستی سخن شما شک دارم، ضرب زدن یکنواخت روی میز و زدن مکرر دکمه خودکار یعنی اعلام کسالت از حرف های طرف مقابل و تکراری بودن سخنان، قرار دادن مچ یک پا روی مچ پای دیگر موقعیت استرس زا را نشان میدهد مانند جلسه مصاحبه استخدام، برداشتن پا از روی پا و خم شدن به سمت گوینده یعنی ابراز علاقه به سخنان گوینده و تمایل به شنیدن بیشتر، تکان دادن سریع سر با عدم تماس چشمی و نگاه کردن به سقف و آسمان یعنی به هیچوجه با شما موافق نیستم، مالش چشم با انگشت اشاره می تواند نشانه دروغگوئی و فریب باشد، بستن چشم ها طولانی تر از چشم بر هم زدن متعارف با ابروهای برخاسته یعنی به حرف زدن خود ادامه بده، شخصی که تماس چشمی برقرار می کند و پس از چشم برگرداندن لحظه ای مجددا به چشمان شما خیره میشود تمایل دارد بیشتر با شما آشنا شود، نگاه خیره شدید نشانه خلق تهاجمی و تهدید است، چشمک زدن نشانگر ارتباط رمزآلود بین چشمک زننده و فرد مقابل است، بالا انداختن همزمان دو ابرو در یک محیط شلوغ یعنی تمایل به دیدار، بالا بردن یک ابرو و پایین نگهداشتن ابروی دیگر به معنی اینست که حرف شما را باور نمی کنم، کشیده شدن شدید دو ابرو به سمت هم دلالت بر اضطراب، درد و یا ترس دارد، پوشاندن صورت با دو دست در موقعیت های شوک آور انجام میگیرد، نیشخندی که تا چشم ها گسترش نمیابد خنده زورکی محسوب میشود، بردن گوشه لب ها به عقب و نمایان کردن دندان ها نشانه دهان کجی است، تبسم با دهان بسته، ادای احترام، ادب و نزاکت است، جویدن لب پائین با تکان دادن سر نشانگر خشم است، بالا آوردن انگشت اشاره به صورت عمودی یعنی ساکت باش، تماس انگشت اشاره با لب پائین با دهان اندکی باز یعنی می خواهم با شما صحبت کنم، خمیازه در موقعیت تردید روشی است برای خرید زمان، فردی که در هنگام دست دادن کف دستش را به سمت پائین نگه می دارد سعی در برتری جوئی دارد، دست دادن بسیار محکم نشانکر شور واشتیاق است، وقتی دست چپ یک نفر، دست های فشرده خود و نفر مقابل را در بر می گیرد علامت راستی و صمیمیت می دهد و بر عکس دست دادن شل نشان از عدم صمیمیت است، بردن دست ها به داخل جیب در حدی که جائی برای تماس و گرفتن دست وجود نداشته باشد به معنی عدم تمایل به ارتباط است، قرار دادن چانه روی دودستی که انگشتانشان به هم فشرده شده نشانه تفکر عمیق است، پوشاندن مشت با دست دیگر نشانه عصبانیت کنترل شده است ولی باید مواظب بود چون چنین شخصی ممکن است هر لحظه کنترلش را از دست بدهد، پرتاب دست به طرف جلو و شنونده نشانه اینست که فرد می خواهد عقائد خود را تحمیل کند، قلاب کردن دست ها پشت سر و تکیه دادن به پشتی صندلی نشانه غرور و تکبر است، کلنجار رفتن با سر آستین و جواهرآلات روی مچ نشانه اعلام نیاز به توجه است، دست کشیدن به کروات یعنی تلاش می کند که شما را خشنود سازد، فردی که نمی داند چه باید بگوید دستانش را میان موهایش می کشد، تکان دادن یک پا در حالی که روی پای دیگر قرار گرفته یعنی حوصله ندارم، گذاشتن قوزک یک پا روی زانوی پای دیگر یعنی من قاطعانه ولی با آرامش از حق خود دفاع می کنم، قلاب کردن دست ها در پشت کمر یعنی وضعیت در کنترل من است، دستهای قلاب شده و آویزان در جلو نشانه شرایط اضطراب آمیز است، دست های متقاطع در جلوی بدن نشانگر وضعیت تدافعی است، دست های دو طرف کمر با آرنج های به سمت خارج یعنی از من فاصله بگیرید، شانه های بالا آمده با دست های آویزان و کف دست ها به سمت جلو یعنی موضوع به من مربوط نیست و کمکی از دست من بر نمی آید، دست قلاب کرده در پشت گردن نشانه خشم شدید است و نهایتا تکیه دادن به دیوار یا درب ورودی هنگام صحبت با مراجعه کننده یعنی تمایل به ادامه مذاکره.

این موارد و بسیاری از علائم دیگر در صورت شناخته شدن و توجه به آنها به ما این امکان را می دهد که ارتباطات شایسته تری با دیگران برقرار نموده و در جهت افزایش آرامش خود و دیگران بهتر از گذشته عمل نمائیم.